ژورنال کلاب

 

تاریخچه :

احتمالاً نخستین جلسات ژورنال کلاب در سال های 1835تا 1854 در زمان آقای پاژت برگزار گردید. گرچه در برخی منابع آمده است که نخستین ژورنال کلاب پزشکی ثبت شده مربوط به آقای ویلیام اسلر در سال 1875 می باشد که اساساً ژورنال کلاب را به عنوان وسیله ای برای دسترسی آسان تر به مجلات غیر قابل دسترس توصیف می کرده است ..

تعریف :

یک برنامه آموزشی جهت فهم و درک اصولی کلی عملکرد بر پایه شواهد و افزایش مهارتهای ارزیابی نقادانه است. ژورنال کلاب به عنوان یک جلسه ی آموزش که در آن تعدادی افراد به بحث درباره ی مقالات روز می پردازند ؛ تعریف شده است .چارچوب ژورنال کلاب ، یادگیری بر پایه حل مشکل است که در آن تعاملی ساختار یافته با شنوندگان برقرار می شود .

 

اهمیت ژورنال کلاب در آموزش پزشکی 

توانایی ارزیابی نقادانه مقالات و به کارگیری دانش کسب شده از مطالعه آنها در طبابت روز مره بالینی از اجزای کلیدی آموزش پزشکی مداوم  می باشد. ژورنال کلاب یک سنتی، دیرینه برای یادگیری جدیدترین دانش پزشکی و آموزش مهارت های ارزیابی نقادانه است .

 

اهداف  ژورنال کلاب :

 

از آنجا که بیان واضح اهداف یک تجربه ی یادگیری، مرحله ی مهم از یاد دادن است ، باید از ابتدا، برای جلسات ژورنال کلاب که می خواهیم برگزار نماییم ،هدف یا اهداف روشن تعریف و مشخص کنیم .

اهداف اصلی از برگزاری ژورنال کلاب به قرار زیر می باشد:

1-یاد دادن مهارت های ارزیابی نقادانه

2-تاثیر بر روی طبابت بالینی

3-به روز نگه داشتن اطلاعات پزشکی

4-ارتقای طبابت مبتنی بر شواهد

5-آموزش نحوه انجام پژوهش

6-آموزش مداوم پزشکی

8-ارتقای برخوردهای اجتماعی

با انفجار موجود که در تعداد مجلات پزشکی در دنیا رخ داده است ، دیگر به  روز نگه داشتن اطلاعات و خواندن تمام مقالات موجود امری غیر واقعی بوده و موجب شده است که هدف ژورنال کلاب تا حدودی به سوی ارتقای طبابت مبتنی بر شواهد و آموزش ارزیابی نقادانه تغییر جهت دهد .

 امروز عقیده بر آن است که آموزش طبابت مبتنی برشواهد ، نمی بایست در ژورنال کلاب ها محصور و ایزوله بماند .بلکه باید در سایر عرصه های آموزش بالینی مانند آموزش در بخش های بستری و کلینیک های سرپایی نیز به گونه ای تلفیق یافته با کار روزمره عملی آموزش داده شود .

انواع ژورنال کلاپ :

1-سنتی

در این روش ارائه دهندگان ، مقالات را انتخاب و شرکت کنندگان ارائه آن را مورد نقد قرار می دهند . این پروسه ، اغلب به صورت انتخاب تصادفی مقالات و ارزیابی آن ها بدون استفاده از فرم راهنما برای اعتبار و کاربرد بالینی و یا آموزشی آنها است .

در این ژورنال کلاب ها ،عملکرد بر پایه ی شواهد و پذیرش بالینی فاکتورهای برانگیزنده حقیقی نیستند به دلیل اینکه بیشتر ارائه دهندگان در تحقیق آموزش ندیده اند به درستی مقاله را ارزیابی نمی کنند .در واقع بدون ارزیابی نقادانه ، یک ژورنال کلاب منحصراً تمرینی برای ارائه ، اما بدون یادگیری خواهد بود .

2- مسئله محور و مبتنی بر شواهد

گام اول ، ارائه دهنده یک مشکل یا مسئله ( بالینی یا آموزشی ) را مشخص می کند که در مورد نحوه مدیریت آن تردید وجود دارد . این مسئله به صورت سئوالات متمرکز و پاسخ دار با تعیین جمعیت ،مداخله مقایسه احتمالی و نتیجه مورد بحث قرار می گیرد .

گام دوم ، جستجوی متون برای مشخص کردن مقالات مرتبط است که پروسه ای ساختار یافته و با استفاده از کلمات کلیدی و فیلترهای جستجوگراست .                                                              گام سوم ،یک ارزیابی نقادانه از مقاله های انتخابی را شامل می شود که باید توسط افراد دارای تجربه در زمینه ارزیابی نقادانه مورد بازبینی قرار گیرد .

گام چهارم ، ارائه و بحث در مورد یافته هاست .

3- آموزش روش شناسی

در این نوع ژورنال کلاب ، یک تحقیق اساسی انتخاب می شود و به همه حضار مقالات انتخابی و یک سری سئوالات محرک داده می شود که سئوالات ،کیفیت تحقیق ، تناسب اطلاعات روش و اعتبار نتایج را می سنجد . به جای تمرکز روی جنبه های بالینی و یا آموزشی تحقیق ، بحث و گفتگو روی سوالات محرک مشخص کننده مسئله متمرکز می شود .

این نوع کلاب، نیازمند درگیری اساتید قوی دانشگاه و تسهیلات دقیق برای دستیابی به هدف است .

4- ترکیب مشکل با آموزش روش شناسی

زمان ارائه برای حضار به صورت مختصر در روی روش تحقیق تمرکز می یابد که به بالا بردن دانش همه شرکت کنندگان در رابطه با روش شناسی و تحقیقات مبتنی بر شواهد کمک می کند .

 

مشکلات موجود در ژورنال کلاب های سنتی :

در ژورنال کلاب هایی که بطور سنتی در بسیاری مراکز برگزار میشود ، اشکالاتی وجود دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره  می شود :

1-انتخاب مقاله به عهده ی دستیار است و مبتنی بر جستجوی سیستماتیک مقالات و ارزیابی آنها بر اساس یک دستورالعمل یا شیوه ی ارزیابی مشخص و روشن نیست و هدف خاصی را نیز دنبال نمی کند .

2-از آنجا که دستیاران در زمینه ی پژوهش در پزشکی آموزش کافی ندیده اند ،نمی توانند مقاله ی انتخاب شده را ارزیابی ساختار مند کنند . بنابراین بخش مهمی از هدف از برگزاری ژورنال کلاب تامین نمی شود . این در حالی است که بسیاری از مقالات منتشر شده از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند .

3- نظراتی که استادان می دهند بر اساس تجارب و عقاید شخصی است و نه بر مبنای شواهد مبتنی بر متدولوژی درست .

4-دستیاران سال پایین تر و فراگیران سال پایین، استفاده ی زیادی از ژورنال کلاب نمی کنند.

5- اهداف آموزشی جلسه مشخص نیست و انگیزه برای شرکت در جلسه وجود ندارد زیرا موضوع ژورنال ،نکته ای نیست که برای انجام درست کارها ی بیماران دستیاران  و سایر فراگیران ،به آن نیاز خاص داشته باشند .

6- میزان کمک و هدایت استاد تعریف نشده و نا ثابت است و غالباً دستیار در زمینه تهیه و ارائه ژورنال کلاب فردی را که او راهنمایی کند ،ندارد .

7- پس از ارائه مقاله بر روی آن تامل کافی نمی شود و از آن در طب بالینی استفاده نمی گردد . یادگیری سطحی بوده و به سرعت فراموش می شود .

 

شیوع و سازماندهی ژورنال کلاب :

·         برای مدیریت جلسه معمولا انتخاب فردی آشنا به اهداف ژورنال کلاب ، صاحب نظر در مورد زمینه مورد بحث ،علاقه مند به آموزش ،آشنا به جستجو منابع و آمار پزشکی در ارتقا کیفیت ژورنال کلاب ها موثر می باشد.مدیر جلسه معمولا مسئولیت تنظیم زمان جلسه و تهیه و تکثیر مطالب مورد نیاز را به عهده دارد. معمولا مدیر ثابت موفقیت بیشتری نسبت به لیدر چرخش دارد.

·       درمورد اعضای ژورنال کلاب تعداد ایده‌ال وجود ندارد.جمع حداکثر 12 نفره محیط بهتری برای مشارکت فراهم می کند.

·         از نظر زمان برگزرای بهتر است ژورنال کلاب  ها بطور منظم و در زمانهای مشخص برگزار شود، غالبا جلسات ماهانه یا نزدیکتر تشکیل می شود و طول معمول هر جلسه یک ساعت می باشد. زمانی که امکان حضور افراد در جلسات بیشتر باشد زمان مناسبتری است.

·         موفقیت ژورنال کلاب ها منوط به تداوم جلسات به طور منظم حداقل 2 سال است. بهتر است که 50 درصد افراد شرکت کننده متخصص موضوع باشند.

 

عوامل موفقیت در برگزاری ژورنال کلاب :

1-انجام پذیرایی در ژورنال کلاب

2- معرفی مقالات پژوهشی اصیل ( ونه مرور مقالات بالینی یا گزارش مورد ) جالب است که گرچه معرفی این گونه مقالات با تداوم ژورنال کلاب همراه بود اما از سوی دیگر کمترین حضور شرکت کنندگان را در جلسات بدنبال داشت .

3-کمترین بودن تعداد دستیاران  در برنامه آموزشی

4- اجبار ی کردن حضور در ژورنال کلاب

5- جدا کردن ژورنال کلاب دستیاران از ژورنال کلاب استادان

6- آموزش رسمی آمار حیاتی و اپیدمیولوژی بالینی

 

   اولویت بندی مقالات از نظر قدرت طراحی مطالعات به شرح زیر است :

1-مطالعات کنترل شده تصادفی

2- مطالعات کوهورت

3- مطالعات مورد- شاهدی

4- بررسی های مقطعی

5- گزارش یک سری از بیماران

 

 ژورنال کلاب در پژوهشکده علوم دارویی  :

ژورنال کلاب ها جلسات هفتگی ژورنال کلاب با موضوعات ویژه،روزآمد و آموزشی با راهنمایی دکتر محمد عبداللهی به مدت بیش از هشت سال به طورمستمر برگزار می شود . تا مرداد سال 98 بیش از 300 جلسه ژورنال کلاب به زبان انگلیسی و با حضور دانشجویان عمومی و تخصصی ، پسا دکترا و اعضای هیئت علمی برگزار شده است در هر جلسه آخرین دستاوردهای علوم پایه و کاربردی توسط اعضا یا سخنرانان مدعو ارائه می  شود موضوعات مختلفی از جمله انواع آموزشی شامل روش های پژوهش ،اخلاق در پژوهش ،بیوانفورماتیک پیشرفته و ایمونولوژی ، اسناد علمی و گزارشگری،نگارش علمی،مهارت های ارتباطی،سم شناسی و داروشناسی پیشرفته در این جلسات ارائه شده است .